De smartphone neemt een belangrijke rol in in het leven van jongeren. Omdat ze nog puber zijn, brengt dit nogal wat uitdagingen met zich mee zoals: plannen, risico’s inschatten en gevolgen overzien. Helaas kunnen de jongeren hier niet altijd doordacht mee omgaan, aangezien hun brein nog volop in ontwikkeling is. Zo kan het natuurlijk zomaar zijn dat ze al dan niet per ongeluk een bericht anders interpreteren, verkeerde berichten plaatsen of liken en de verkeerde mensen toevoegen. Het verkeerde ding doen online, kan leiden tot ongewilde reacties. Dit kan uiteenlopen van een haatreactie onder een bericht, een fikse ruzie op school of zeer negatieve gevolgen voor een persoon waar het bericht over gaat.

Tips en adviezen

In samenwerking met het CJG zijn diverse tips en adviezen opgesteld. Ze worden ook gebruikt op informatie avonden.

Het begint bij inzicht: bent u als ouder op de hoogte van het online leven van uw zoon of dochter?

Onderstaande vragen kunnen u helpen uw eigen inzicht in kaart te brengen:

• Bent u op de hoogte van het internetgedrag van uw kind?
• Bespreekt u het internetgedrag van het kind?
• Zijn er grenzen gesteld aan het internetgedrag?
• Is er controle op het internetgedrag en telefoongebruik?
• Heeft uw kind uitleg gekregen over internet en social media?
• Kan en mag uw kind alles bespreken over het internetgedrag?
• Wordt uw kind gestraft voor online gedrag?

Tip 1: Ga in gesprek

Over het algemeen praten pubers minder over persoonlijke zaken, dus ook over wat zich online afspeelt. Naast de vraag “Hoe was het op school?”, is het ook interessant om met uw puber te praten over wat ze hebben meegemaakt op social media (alsook gamen). Vaak stelt u wel de vraag waar hij/zij heen gaat en hoe laat hij thuis is, maar de vraag wat hij/zij zoal online doet, is net zo belangrijk. U hoeft geen expert te zijn over wat de apps doen, maar ga wel het gesprek aan en toon oprechte interesse. Deze tips kunnen u daarbij helpen:

Het gesprek:

• Vragen stellen: wat is er leuk aan die vloggers, snapchat, …? Openminded, los van uw oordelen
• Er naast gaan zitten
• Actualiteiten aangrijpen: positieve en negatieve berichten
• Belangstelling tonen
• OEN in plaats van OMA: blijf de oen, maar stel wel vragen: Open – Eerlijk – Nieuwsgierig, OMA is Oordelen – Mening geven - Aannemen
• Vooral luisteren
• Serieus nemen: dan krijg u misschien een serieus antwoord

Tip 2: Omgaan met weerstand

Een logisch gevolg van tip 1 is dat de puber in verweer gaat met ‘dat is mijn telefoon en mijn privacy’. Mocht u nog de kans hebben om afspraken te maken vooraf, stel dan duidelijke grenzen. Heeft u die kans niet gehad, ga dan samen met uw puber aan tafel om afspraken te maken en regels op te stellen. Denk aan zaken als: eerst huiswerk dan plezier, geen telefoon  aan tafel en geen telefoon mee naar bed. Dit zijn de regels die vaak nog goed te maken zijn met uw puber. 

Het toezicht en meekijken is soms wel een uitdaging.  Pubers communiceren  vooral met behulp van social media (bijvoorbeeld WhatsApp, Snapchat, Instagram) en kunnen hier zeer diepgaande gesprekken voeren. Het is daarom ook wel te begrijpen dat jongeren niet alles willen vrijgeven. Maak bijvoorbeeld dan afspraken dat u wel meekijkt in groepsberichten en dat u van tijd tot tijd de galerij (foto’s en filmpjes) mag bekijken. Vaak als er ruzie of pesterijen aan de gang zijn, speelt het zich hier af.

Als u afspraken maakt met uw puber, spreek dan ook de beloningen en consequenties met ze af. Een week netjes houden aan de regels, zou extra schermtijd of een toffe activiteit kunnen opleveren. Daar waar niet aan de regels gehouden wordt, betekent dit dat de telefoon even een tijd offline gaat. Wat als uw kind bij een vriend of vriendin is, wat mag dan wel en hoe spreek u dit af? Bespreek dit onderwerp met andere ouders om elkaar te inspireren.

Tip 3: Signaleren

Praat over de negatieve gevolgen van het gamen als u merkt dat uw puber teveel op gaat in het gamen. Als u bijvoorbeeld merkt dat uw puber chagrijnig of somber wordt op de momenten dat hij of zij niet gamet. Dit kunnen signalen zijn dat het gamen een te grote rol gaat spelen. Benoem de signalen en vraag of uw puber dit herkent. Doe dit op een rustig moment en niet tijdens het gamen zelf. Kijk ook eens mee met het gamen en laat uw kind hierover vertellen, zonder te oordelen.

Dit kan ook spelen wanneer er sprake is van (cyber)pesten. Pubers zullen dit niet altijd uit zichzelf vertellen, maar signalen als moe, buikpijn, niet meer vrolijk, humeurig na computeren kunnen erop wijzen dat er wat aan de hand is. Praat met uw puber. Soms helpt het om juist tijdens een activiteit zoals auto rijden in gesprek te gaan. Jullie hoeven elkaar dan niet direct aan te kijken, waardoor dat gemakkelijker kan zijn voor uw puber om iets te vertellen.

Pubers kunnen lijden onder grote druk om steeds alle berichten te moeten lezen die via de smartphone binnenkomen. Leer ze daarmee omgaan. Praat over die groepsdruk, zodat ze keuzes leren maken. Wanneer een ander in bijvoorbeeld een groepsapp dingen zegt waar uw puber zelf niet achter staat, wat kan hij/zij dan doen en hoe gaat uw puber daarmee om? Belangrijk is dat er een evenwicht blijft in online activiteiten en offline activiteiten zoals schoolwerk, sport/ verenigingsleven of afspreken met vrienden. 

Tot slot

Heeft u vragen, weet dan dat u hiervoor altijd op school terecht kunt bij bijvoorbeeld de coach of leerlingcoördinator.